Blog

Nabieranie rozumu

Nie będę odosobniony w tej opinii, jeśli napiszę; zmiany w prawie dokonują się (tylko) w następstwie wielkich dramatów i tragedii (ofiar), których można było uniknąć. Fakt, iż liczba zabójstw z użyciem niebezpiecznego narzędzia (broni palnej) maleje lub utrzymuje na niskim poziomie, a inne nie występują lub stanowią margines w statystykach (aktywny strzelec) nie oznacza, że można przejść nad tym do porządku dziennego. Nie żyjemy na zielonej wyspie, choć wielu tego chciało.

Samoświadomość społeczeństwa w kwestiach bezpieczeństwa prezentuje umiarkowanie niski poziom, dlatego potrzeba edukacji w zakresie postępowania w przypadku ataku aktywnego strzelca jest oczywista. Biorąc pod uwagę charakter zdarzenia, jego nieprzewidywalność i dynamikę, nastawienie na zabicie jak największej liczy osób w jak najkrótszym czasie, postępowanie pozbawione takich elementów jak grożenie, nie wysuwanie żądań, nie przetrzymywanie zakładników, to wszystko sprawia, że potencjalna ofiara zdana jest tylko na siebie. Znajomość procedur reagowania w takich sytuacjach realnie zwiększa szanse na przeżycie.

Active shooter #2

W drugiej części cyklu Active shooter – Problematyka strzelanin szkolnych skupiam się na przeglądzie zorganizowanych działań w zakresie przygotowania i reagowania na incydenty z udziałem aktywnego strzelca. Konfrontacja z programami realizowanymi w Stanach Zjednoczonych skłania do postawienia wielu pytań.

Spis zagadnień

Czy Polacy są przygotowani na zagrożenia związane z aktywnym strzelcem?

Skuteczna obrona i bezpieczne jutro, czyli siła edukacji

Konfrontacja z aktywnym strzelcem

Active shooter – Czy Polacy są przygotowani na zagrożenia związane z aktywnym strzelcem?

Świadomość narastających w czasach współczesnych zagrożeń utwierdza w przekonaniu, że szeroko pojęte bezpieczeństwo należy do najważniejszych wartości, najbardziej podstawowych i niezbywalnych potrzeb w życiu każdego człowieka. W książce Motywacja i osobowość, amerykański psycholog Abraham Maslow w formie piramidy zawarł schemat hierarchii potrzeb, w której poczucie bezpieczeństwa leży u jej podstaw, tylko piętro ponad potrzebami elementarnymi.

W życiu codziennym jesteśmy narażeni na wiele zagrożeń, które można interpretować jako zjawiska naturalne lub spowodowane działalnością człowieka. W pierwszym przypadku mówimy o klęskach żywiołowych, jak gwałtowne zjawiska atmosferyczne, powodzie, pożary, susze, trzęsienia ziemi, huragany, tsunami, itd. Zagrożenia wynikające z działalności człowieka, biorąc pod uwagę zachodzące na świecie zmiany (podziały społeczne) można uznać za bardziej groźne i zdradliwe w sensie ich nieprzewidywalności, jak zakłócenia bezpieczeństwa i porządku publicznego, katastrofy przemysłowe i akty terroru. W związku z tym, aby zwiększyć swoje bezpieczeństwo szczególnego znaczenie nabiera umiejętność i znajomość reguł postępowania w czasie zagrożenia.

Czy Polacy są przygotowani na zagrożenia związane z aktywnym strzelcem? W naszej świadomości nie istnieje pojęcie active shooter, może jakieś mgliste reminiscencje z hollywoodzkich gniotów. Są osoby, które potrafią to zdarzenie scharakteryzować lecz czy łączy się z tym głębsza refleksja? Dopóki dramat rozgrywa się setki i tysiące kilometrów stąd, dopóty zadowoleni przemykamy z dnia na dzień pochłonięci konsumpcyjną egzystencją. Potrafimy z autentycznym przejęciem czytać korespondencję córki z matką prowadzoną w czasie zamachu na norweskiej wyspie Utøya (22.07.2011), wzdragać się na myśl, ile niewinnych dzieci zginęło z rąk uzbrojonego napastnika w strzelaninie w szkole podstawowej w Sandy Hook (14.12.2012). Cóż z tego, jeśli do rangi największego problemu urasta przymus noszenia maseczki ochronnej i związane z tym pozorne niedogodności, niż fantastyczne w naszym mniemaniu prawdopodobieństwo spotkania z napastnikiem uzbrojonym w broń palną.

Mówi się, że prewencja kosztuje znacznie mniej, niż reakcja na sytuację kryzysową. Dzięki starannemu planowaniu każda szkoła, urząd lub firma mogą opracować wartościowy plan na sytuację kryzysową. Wbrew stereotypowej opinii, że w Polsce nie występuje zagrożenie masowymi strzelaninami warto przyjrzeć się doświadczeniom państw najbardziej dotkniętych tym zjawiskiem. Potrzeba edukacji w zakresie postępowania w przypadku ataku aktywnego strzelca jest konieczna. To podstawowy fundament codziennego bezpieczeństwa w cyklu dom-praca-szkoła-dom. Służby mundurowe (wyspecjalizowane pododdziały antyterrorystyczne) nie są w stanie przybyć na miejsce zdarzenia tak szybko jak się wydaje. W pierwszych krytycznych sekundach o naszym życiu decyduje szybkość i zdecydowanie interweniujących funkcjonariuszy (first responders) oraz my sami. Znając zasady podstawowego algorytmu bezpieczeństwa mamy szansę ocalić siebie i innych.

„Im poważniej potraktujemy to potencjalne zagrożenie, im więcej będziemy o nim wiedzieli, tym skuteczniej i w porę zdołamy zadbać o bezpieczeństwo własne czy naszych bliskich” – Ewa Gawor, dyrektor Biura Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego.

Przejawiana aktywność w zakresie propagowania reguł postępowania na wypadek ataku aktywnego strzelca jest zaskakująco zróżnicowana i widoczna pod warunkiem, że wiesz gdzie szukać. Najczęściej są prowadzone akcje oraz spotkania profilaktyczno – prewencyjne, realizowane przez komendy miejskie policji. W ramach „Narodowego Programu Antyterrorystycznego na lata 2015-2019” zorganizowano szereg konferencji dla pracowników placówek oświatowych przybliżających procedury postępowania w przypadku wtargnięcia aktywnego strzelca na teren szkoły. Innym przykładem wpisującym w ogólny koncept jest opracowany i udostępniony przez Ministerstwo Edukacji Narodowej zbiór rekomendacji i wytycznych w formie poradnika „Bezpieczna Szkoła Zagrożenia i zalecane działania profilaktyczne w zakresie bezpieczeństwa fizycznego i cyfrowego uczniów”.

W ramach współpracy Biura Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Urzędu m.st. Warszawy oraz Komendy Stołecznej Policji powstał poradnik „Zasady postępowania na wypadek wtargnięcia napastnika na teren placówki oświatowej” oraz film instruktażowy „Wtargnięcie napastnika do szkoły”. Korzystne wrażenie sprawia film instruktażowany „Atak terrorystyczny na szkołę” zrealizowany na zlecenie Wydziału Bezpieczeństwa Mieszkańców i Zarządzania Kryzysowego Urzędu Miasta Lublin w ramach projektu Bezpieczna Szkoła w Strefie Schengen. Uznawany za jeden z lepszych pod względem merytorycznym i technicznym jest materiał zrealizowany przy współpracy z Centralą Szkoleń AT (CSAT) pt: „Terroryści w szkole. Jak się zachować, aby przeżyć”. Wspomniany podmiot w roku 2009 wspólnie z Wydziałem Zarządzania Kryzysowego Miasta Bydgoszcz uruchomił nowatorski program „Bezpieczna szkoła” Co ważne i rzadkie, rekomenduje kompleksowe audyty bezpieczeństwa, szkolenia i ćwiczenia dla personelu, opracowanie i wdrożenie systemu alarmowania oraz identyfikacji czynników ryzyka.

Nie brakuje prywatnych szkół, stowarzyszeń, fundacji i centrów oferujących kompleksowe treningi/szkolenia jak AntyAmok, gdzie słuchacze poznają algorytmy postępowania na wypadek zagrożenia atakiem terrorystycznym, zastosowanie cyklu pętli OODA (Observation-Orientation-Decision-Action), oraz protokół ASRP (Active Shooter Response Protocol) zgodnie z zasadą Uciekaj-Ukryj się-Walcz. Nie jestem w stanie wymienić wszystkich podmiotów oferujących szkolenia w tym zakresie, jest ich naprawdę sporo, wśród nich Centrum Bezpieczeństwa Informatycznego oraz Fundacja K2 – In Case of Emergency / Personal Protection System. W tym miejscu warto wspomnieć o kursach organizowanych przez profesjonalną kadrę instruktorską Stowarzyszenia PASSA. Współpracując z Europejskim Centrum Bezpieczeństwa organizuje szereg kursów i szkoleń, min. w ramach programu Bezpieczna Szkoła oraz przeznaczone dla młodzieży szkolenia Dni Bezpieczeństwa.

Skoro jest tak dobrze, to czemu jest tak źle?

W ostatnich latach można obserwować wzrost inicjatyw mających na celu podnoszenie świadomości społeczeństwa w zakresie bezpieczeństwa, ale prowadzone przez różne podmioty są nierównej jakości (poziom, treść i zalecenia). Jak wcześniej wspomniałem ilość inicjatyw pozytywnie zaskakuje lecz nie zawsze idzie w parze z jakością. W serwisie You Tube znajdziemy szereg materiałów filmowych z rekonstrukcji i symulacji sytuacji zakładniczych, w opinii ekspertów większości nie można uznać za wartościowe materiały edukacyjne. Co mnie osobiście drażni, to eksploatowanie stereotypowego wizerunku strzelca-terrorysty w nieśmiertelnej kominiarce. W jaki sposób mamy przygotować szkoły (kadrę nauczycielską, pracowników, uczniów) na zdarzenie, w którym aktywnym zabójcą jest dzieciak z sąsiedztwa, kolega z „ich” klasy, jeśli będziemy je wiecznie utożsamiać z czarną kominiarką?

Przeszło trzy lata temu do Kerczeńskiego Koledżu Politechnicznego na Krymie, około 11.40 czasu lokalnego wszedł osiemnastolatek uzbrojony w granaty, improwizowane ładunki wybuchowe i broń długą. W ciągu około 15 minut zastrzelił 21 równieśników. Szkolny monitoring zarejestrował napastnika, który nie miał zamaskowanej twarzy, wręcz przeciwnie. Wielu ekspertów zwróciło uwagę na podobieństwa w zachowaniu i ubiorze (białt t-shirt, czarne spodnie, rękawiczki) do tragedii z Columbine High (20.04.1999, Columbine High School/USA). Trudno zaprzeczyć, że nie mieliśmy do czynienia z choćby minimalnym naśladownictwem, jeśli zamachowiec z Kerczu popełnił samobójstwo w bibliotece (czytaj: część pierwsza). Subiektywnie, szokująca brutalność wynikająca z młodego wieku napastników powinna zostać ujęta w materiałach instruktażowych i szkoleniowych, choćby w formie zdjęć ukazujących realne oblicze zagrożenia. Kurs ma przygotować nie tylko na hipotetyczną sytuację zakładniczą, jakkolwiek realną i równie zabójczą, ale, co potwierdzają odnotowane przypadki strzelanin szkolnych, aktywny strzelec nigdy nie nosił kominiarki, nie wspominając o arafatce i bujnym zaroście.

Z jednej strony, opierając na znalezionych materiałach i wzmiankach dotyczących szkoleń, odczytów, konferencji i innych można by śmiało sądzić, że do tej pory zrobiono naprawdę wiele, z drugiej, to zróżnicowanie nie przyczynia się do wzrostu zainteresowania roztrząsaną problematyką. Nie mogę pozbyć się wrażenia, że cała ta gimnastyka nie ma oczekiwanego zasięgu, ani zestandaryzowanego formatu. Nie widać jednolitego projektu z ustaloną częścią teoretyczną i praktyczną, zawierającego stałe elementy jak np.; przegląd danych statystycznych, film instruktażowy, opracowanie możliwych reakcji w obliczu zagrożenia, ocena bezpieczeństwa obiektu połączona z opracowaniem planu sprawnej ewakuacji; zalecenia dotyczące poprawy bezpieczeństwa, uwzględnienie specyfiki obiektu, profilu ewakuantów, wyznaczenie osób decyzyjnych odpowiedzialnych za ewakuacje, umiejętność rozpoznawania czynników sprzyjających lub sygnałów mogących świadczyć o zbliżającym się zagrożeniu, itp.

Czy nie byłoby łatwiej skoncentrować wszystkie inicjatywy w jednym miejsu?

Na co powinniśmy zwrócić uwagę, to brak ogólnodostępnej uniwersalnej przestrzeni, hubu informacyjnego skupiającego wszystkie zasoby, najważniejsze i najbardziej wartościowe materiały. W Stanach Zjednoczonych takim miejscem zdaje się być Federalna Agencja ds. Cyberbezpieczeństwa i Infrastruktury (CISA).

Szukając informacji natrafiłem na stronę internetową Centrum Prewencji Terrorystycznej (CPT ABW), podmiotu, który w Polsce mógłby stać się takim ośrodkiem. Rozpowszechnianie wiedzy, organizowanie sprofilowanych szkoleń, integracja wiedzy i doświadczenia krajowych i zagranicznych służb specjalnych, instytucji publicznych oraz dorobku środowisk naukowych z zakresu prewencji terrorystycznej, to składniki misji Centrum, które odpowiada za jedną z najważniejszych inicjatyw w zakresie bezpieczeństwa w naszym kraju – Kampania społeczna 4U!. Centrum unika popadania w mity i stereotypy, czego wyrazem są wpisy w aktualnościach dotyczące analizy zamachów w amerykańskich placówkach edukacyjnych opracowane przez NCTC (National Counterterrorism Center), Secret Service oraz Departament Bezpieczeństwa Wewnętrznego (Homeland Security) oraz zwrócenie uwagi na wnioski zespołu badawczego z Center of Prevention and Evaluation oraz New York State Psychiatric Institute.

Faktem jest, że powyższe działania i inicjatywy, choć absolutnie konieczne i niosące ogromną wartość edukacyjną dla większej części społeczeństwa są anonimowe, niewidoczne. Odnoszę niemiłe wrażenie, że nie chodzi tylko o słabość użytych mechanizmów. Mogłyby być bardziej dynamiczne, wręcz inwazyjne, ale, cóż z tego, jeśli kolejne tragiczne doniesienia nie zmieniają naszego betonowego podejścia w kwestiach codziennego bezpieczeństwa. Nie lubimy gdy wytyka się błędy i zaniedbania, porównuje do lepiej obeznanego i przygotowanego, zwłaszcza kiedy to porównanie odkrywa słabe punkty. Zatem, przyjrzymy się jak to wygląda w USA, kraju najbardziej doświadczonym przez zjawisko aktywnego strzelca.

Active shooter – Skuteczna obrona i bezpieczne jutro, czyli siła edukacji

Najskuteczniejszą formą edukacji są szkolenia praktyczne, dzięki którym nabywamy właściwych odruchów, mentalnej odporności na psychofizyczne wyzwanie, jakim jest przetrwanie ataku uzbrojonego napastnika. Miejsce, w którym przebywamy przez większą część dnia musi posiadać wypracowane formuły alarmowe. Przyglądając się rozwiązaniom i procedurom rozwijanym w USA, bodaj najważniejszą refleksją jaka przychodzi do głowy jest systematyczne aktywizowanie współpracy z lokalnymi służbami mundurowymi w celu budowy systemu wymiany informacji i monitorowania w czasie rzeczywistym. Kwestie związane z przygotowaniem na wypadek incydentu z udziałem aktywnego strzelca w Stanach Zjednoczonych są rozwijane wieloaspektowo. To stamtąd pochodzi zasada Run-Hide-Fight, która w Polsce została zaadaptowana na potrzeby kampanii społecznej 4U!. Poniżej kilka przykładów działań przemyślanej wieloletniej kampanii promującej mechanizmy sprzyjające poprawie bezpieczeństwa i świadomości zagrożeń

Defend Today, Secure Tomorrow – The Cybersecurity and Infrastructure Security Agency

Amerykańska Federalna Agencja ds. Cyberbezpieczeństwa i Infrastruktury rozwija szereg programów w zakresie bezpieczeństwa, reagowania na incydenty i zagrożenia. Koordynuje wysiłki zmierzające do poprawy bezpieczeństwa w sektorze prywatnym i publicznym, prowadzi działania w celu modyfikacji komunikacji związanej z krytyczną informacją, oraz poprawy zdolności do reagowania na różne sytuacje kryzysowe, jak klęski żywiołowe, przemysłowe, czy akty terroryzmu. Zagrożenia związane z atakiem aktywnego strzelca znajdują odzwierciedlenie w bogatej bazie materiałów udostępnianych przez szereg współpracujących organów federalnych, resortów, stanów i społeczności. Jednym z przejawów wielowymiarowej działalności CISA jest rozwijanie współpracy lokalnych biur szeryfa ze szkołami, urzędami i firmami w celu opracowania ukierunkowanego planu reagowania – Emergency Action Plan. Zapewnianie szkoleń w zakresie bezpieczeństwa, jak radzić sobie z aktywnym strzelcem, sytuacjami lub osobami stosującymi przemoc i agresję, jakie działania należy podjąć, aby zapobiec potencjalnym incydentom, i jak radzić z konsekwencjami niebezpiecznego zdarzenia.

Active shooter: What You Can Do? – The Cybersecurity and Infrastructure Security Agency

Powyższe pytanie skierowane do uczestników niezależnego kursu opracowanego przez US Department of Homeland Security, to przykład studium wskazującego metody przygotowania i reagowania na sytuacje kryzysowe związane z atakiem uzbrojonego napastnika. Filmy instruktażowe, koncepcje opracowania planu EAP, przewodniki pomagające ocenić stan bezpieczeństwa obiektu, broszury i kieszonkowe karty informacyjne. Statutowa aktywność obejmuje program wsparcia dla ofiar przemocy i niebezpiecznych zdarzeń, gdzie podmiotem odpowiedzialnym jest Office for Victims of Crime.

Najczęściej powtarzający się zestaw materiałów:

1. Active Shooter – How to Respond
2. Active Shooter Pocket Guide
3. Active Shooter Poster
4. 2011 National Retail Federation Emergency Response Protocols to Active Shooters: Retail-specific supplement to DHS Active Shooter Materials
5. Active Shooter Quick Reference Guide
6. Planning and Best Practices

Ktoś zwróci uwagę: „Polska to nie są Stany Zjednoczone. U nas nie ma wolnego dostępu do broni palnej, a nasze wojska nie niosą demokracji w każdym zakątku globu”. To wszystko prawda, jednak nie widzę powodu, dla którego nie mielibyśmy stworzyć w Polsce podobnej bazy informacyjnej i rozwiniętego zaplecza szkoleniowego. Nie da się przenieść i zaadaptować na krajowy grunt wszystkich mechanizmów, ale można wypracować własne standardy.

Attacks in Crowded and Public Spaces – Ready.gov

Rozpoczęta w 2003 roku kampania społeczna Ready.gov ma na celu edukowanie i wspieranie Amerykanów w przygotowywaniu, reagowaniu i łagodzeniu sytuacji kryzysowych, klęsk żywiołowych i katastrof spowodowanych przez człowieka. Jednym z aspektów prowadzonej działalności jest edukacja w zakresie przetrwania ataku aktywnego strzelca. Be Informed – bądź czujny, świadomy swojego otoczenia, to nic innego, jak umiejętność obserwacji i rozpoznawania znaków ostrzegawczych. Safe DURING – to wspomniany już wcześniej algorytm bezpieczeństwa, czyli Uciekaj, Ukryj się, Walcz. Be Safe AFTER – zachowaj spokój i postępuj zgodnie z przekazywanymi instrukcjami.

How to respond and prepare for an active shooter situation? – News19 – wxow.com

Na pytanie reportera odpowiedzi udzielił sierżant Dustin Walters, z biura szeryfa hrabstwa Eau Claire: „…it’s important to not just be a sitting duck, whether it’s running, hiding, barricading doors, or if it comes down to it –fighting” – innymi słowy, nie bądź statycznym celem, działaj! Walters zwraca uwagę na posiadanie planu, nie tylko indywidualnego, ale w ramach miejsca, w którym przebywamy przez większość dnia, jak szkoła lub praca. Każdy z nas powinien być świadomy tego, że może znaleźć się w takiej sytuacji, i nie ma znaczenia, czy mieszka w dużej metropolii, czy w pipidowie. Wspomniany U.S. Department of Homeland Security zaleca opracowanie szczegółowego planu Emergency Action Plan i prowadzenie aktywnych ćwiczeń szkoleniowych. Skuteczny plan EAP zawiera szereg aspektów, jak metoda zgłaszania sytuacji awaryjnych, procedura ewakuacji, praktyczne szkolenie zawierające rozpoznawanie dźwięku wystrzałów, reagowanie, ewakuacja, ukrywanie się i walka. Przypomina o konieczności wyznaczenia miejsc ewakuacyjnych w obiekcie, wskazuje na codzienną prewencję i rozpoznawanie symptomów zagrożenia. 

School Safety and Security – The Cybersecurity and Infrastructure Security Agency

Osobną kategorią są procedury przygotowania i reagowania na sytuacje kryzysowe z udziałem aktywnego strzelca w placówkach edukacyjnych. W ramach U.S. Secret Service National Threat Assessment Center (NTAC) skompilowano przewodnik zawierający praktyczne kroki, w celu opracowania planów zapobiegania przemocy i oceny zagrożenia w szkołach.

„Targeted Violence Prevention Plan” ma na celu wczesną identyfikację budzących obawy uczniów, ocenę i ryzyko zaangażowania w zachowania przemocowe. Fundamentem planu jest zbudowanie wewnętrznej komórki składającej się z personelu szkolnego, odpowiedzialnej za ocenę i zdefiniowanie zagrożeń (akty przemocy, groźby, niebezpieczne narzędzia), zbudowanie i nadzorowanie anonimowego systemu raportowania (strona internetowa szkoły, email, telefon, aplikacja na smartfona), określenie progu granicznego interwencji, opracowanie modelu dokumentowania i oceny źródeł napływających informacji oraz ciągła praca nad stworzeniem i utrzymaniem atmosfery sprzyjającej poczuciu bezpieczeństwa i wzajemnej odpowiedzialności za siebie, innych uczniów i nauczycieli.

Najczęściej powtarzający się zestaw materiałów:

1. Enhancing School Safety Using a Threat Assessment Model: An Operational Guide for Preventing Targeted School Violence
2. Enhancing School Safety Using a Threat Assessment Model: Executive Summary
3. Active Shooter Preparedness: School Security and Resilience
4. K12 School Security

School Safety SIMEX After Action Report – The Cybersecurity and Infrastructure Security Agency

W ramach misji promowania bezpieczeństwa w szkołach, Federalna Agencja ds. Cyberbezpieczeństwa i Infrastruktury we współpracy z MITRE i George Mason University, sponsorowała pilotażowy eksperymentalny dwutygodniowy projekt SIMEX – School Security Simulation Experiment. Celem projektu było badanie aktualnych procedur i technologii bezpieczeństwa w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych. Wykorzystując technologię rzeczywistości wirtualnej, skoncentrowano się na trzech kluczowych aspektach: obecności w placówce szkolnych funkcjonariuszy School Resource Officers (SRO), zasad i procedur blokowania drzwi klas i możliwości personelu szkolnego do inicjacji blokowania. Szczegółowy raport efektów projektu SIMEX jest dostępny tutaj: SIMEX 20-6 After-Action Report.

Jak widać, działań i inicjatyw w zakresie bezpieczeństwa, odpowiedzialnych za to instytucji i organów w USA nie brakuje. Co ważne, nie wyczuwa się w tym ani grama chaosu decyzyjnego. Zdaje sobie sprawę z tego, że mówimy, dosłownie, o dwóch różnych światach, ale chyba każdy potrafi dostrzec tam wzorce, z których powinniśmy czerpać najbliższe naszym realiom rozwiązania i procedury.

Active shooter – Konfrontacja z aktywnym strzelcem

Tragiczne doświadczenia innych państwa każą powściągliwie traktować opinie, jakoby zagrożenie nie istniało, lub było marginalne. Gotowość na każdą najgorszą i najbardziej nieprawdopodobną ewentualność, jaką może być atak aktywnego strzelca jest wyrazem daleko idącego rozsądku.

Jednym z charakterystycznych aspektów zjawiska aktywnego strzelca jest nieprzewidywalność. Sprawca działa z zaskoczenia, nie negocjuje z żadnymi osobami ani służbami, posiada wiele różnych jednostek broni palnej, i znaczną ilość amunicji. Aktywność ogranicza do atakowania jak największej liczby osób, do momentu, w którym nie zabraknie celów, bądź działanie nie zostanie utrudnione lub przerwane przez służby bezpieczeństwa. Osoby, które znajdą się w nieodpowiednim miejscu, i nieodpowiednim czasie, są zdane wyłącznie na siebie. Od przytomności umysłu, odporności na wysoce stresującą sytuację, i woli przetrwania, zależy to, czy zdołają przeżyć.

Atak aktywnego strzelca jest nagły, i trwa bardzo krótko. Z tego względu, reakcja służb bezpieczeństwa będzie utrudniona i opóźniona. Zasady zachowania w sytuacji zagrożenia stają się jednym z naszych najważniejszych narzędzi służących ochronie. Unikanie zatłoczonych miejsc, jak centra handlowe, kina, imprezy plenerowe, czy manifestacje, nie jest idealnym rozwiązaniem, ponieważ z zagrożeniem można spotkać się wszędzie (20.07.2012 premiera kinowa, Denver/USA, 01.10.2017 koncert w Las Vegas/USA , 20.10.2017 galeria handlowa, Stalowa Wola/Polska).

W 2014 r. FBI zainicjowało badanie incydentów związanych z „aktywnymi strzelcami”, aby zapewnić federalnym, stanowym i lokalnym organom ścigania dane, dzięki którym zrozumieją, jak zapobiegać, przygotować się, i reagować. Z opracowania zatytułowanego „A Study of Active Shooter Incidents in the United States Between 2000 and 2013” dowiadujemy się, że do masowych zabójstw najczęściej dochodziło w centrach handlowych 45,6%, placówkach szkolnych 24,4%, obiektach administracji 10,0%, otwartej przestrzeni 9,4%, budynkach mieszkalnych 4,4%, obiektach sakralnych 3,8% oraz placówkach medycznych 2,5%.

„Podstawowym algorytmem bezpieczeństwa jest zasada: Uciekaj, Ukryj się, Walcz”

Żadne, nawet najmniejsze miasto nie jest zbyt małe, odległe od życia wielkich metropolii, aby wykluczyć możliwość sytuacji kryzysowej z udziałem aktywnego strzelca. Musisz uwierzyć, że ta sytuacja może się zdarzyć w Twojej okolicy. Nie wierząc w taką ewentualność, nie zdołasz zrobić tego, co konieczne, aby się przygotować, i przeżyć. W starciu z napastnikiem uzbrojonym w broń palną lub inne niebezpieczne narzędzie, nie jesteś pozbawiony szans.

W ramach przygotowania bądź świadomy otoczenia, w którym codziennie się poruszasz. Jeśli zauważysz podejrzaną aktywność, dziwnie zachowującą się osobę, podejrzany pakunek, nie wahaj się powiadomić służb ochrony. Zapoznaj z planami na wypadek ewakuacji w lokalizacjach, w których przebywasz w ciągu dnia. Kiedy jesteś w galerii handlowej, szpitalu lub kinie, zlokalizuj najbliższe wyjścia ewakuacyjne, zamień to w nawyk. Wyznacz w pracy miejsca do ukrycia się. Zapisz na podstawowy kurs samoobrony, i udzielania pierwszej pomocy. To wszystko składa się na gotowość na podjęcie działania w wysoce stresującej sytuacji.

Aby przeżyć atak aktywnego strzelca, musisz poznać trzy zasady, zwane podstawowym algorytmem bezpieczeństwa: Uciekaj, Ukryj się, Walcz! To proste odruchy, coś, co każdy z nas jest w stanie uruchomić w sytuacji zagrożenia. Zwiększają szanse pozostania przy życiu w sytuacji bezpośredniego zagrożenia. Już sama nazwa wskazuje, co należy robić. Na stronie FBI można obejrzeć film szkoleniowy, w którym przedstawiono sytuację z aktywnym strzelcem w miejscu publicznym.

UCIEKAJ – Po prostu, jeśli to możliwe, uciekaj. Uwaga! Zlokalizuj kierunek, z którego dochodzą strzały, w ten sposób będziesz mieć pewność, że oddalasz się od zagrożenia. Jeżeli znasz miejsce lub obiekt, w którym się znajdujesz, wykorzystaj to. Nie zabieraj swoich rzeczy, nie są warte utraty życia. Odzyskasz je później. Gorączkowe szukanie i pakowanie gratów do torby zmniejsza ilość czasu na bezpieczną ucieczkę. Nie zapomnij telefonu komórkowego.

Pomijając własną rodzinę, jeżeli ktoś nie chce uciekać, nie trać czasu na rozmowę. Uciekając ostrzegaj o zagrożeniu, ale nie zatrzymuj się. Bez względu na wszystko, oddalaj się od zagrożenia. Jeśli tylko nie zagrozi to Twojemu bezpieczeństwu, możesz pomóc niezdecydowanej osobie, ale w każdym innym przypadku, myśl o sobie i rodzinie. Nie pomagaj rannym, zostaw to służbom ratunkowym. Jeżeli znajdziesz broń, nie podnoś, możesz zostać uznany za zagrożenie. Uciekaj.

Pierwszą reakcją jest ucieczka. Nie podejmuj od razu próby dodzwonienia się na Policję, tracisz czas. Wykonaj połączenie, gdy Ty i twoja rodzina jesteście bezpieczni. Jeśli już rozmawiasz z operatorem numeru alarmowego, w pierwszej kolejności podaj lokalizację. Nie miejsce, w którym się znajdujesz, jak zaplecze sklepu, ale adres galerii handlowej, szkoły, zakładu pracy, nazwę parku, itp. Na wypadek nagłego przerwania połączenia, Policja będzie wiedziała, gdzie wysłać służby bezpieczeństwa.

UKRYJ SIĘ – Jeżeli nie masz możliwości ucieczki, schowaj się tam, gdzie jesteś. Zamknij drzwi na klucz, zabarykaduj w pomieszczeniu, zejdź ze światła drzwi (napastnik może strzelać w drzwi). Pamiętaj, celem aktywnego strzelca jest zabicie jak największej liczby osób, dlatego nie będzie tracił czasu na wyważanie każdych drzwi po kolei. Szuka łatwych celów, a prozaiczne zamknięcie na klucz może uratować życie tobie i innym osobom w pomieszczeniu.

Ukryj się za solidnymi przedmiotami, jak szafa, sejf, narożna ściana, itp. Zgaś światło, nie hałasuj, nie rozmawiaj. Zmuś innych do zachowania ciszy. Strzelec może udać się w kierunku, z którego dochodzi płacz i głośne nerwowe rozmowy. Jeżeli osoby, z którymi przebywasz nie są w stanie się uspokoić zmień miejsce kryjówki (o ile to możliwe, i bezpieczne). Wycisz telefon ale nie wyłączaj całkowicie, możesz go wykorzystać do wezwania pomocy. Nikomu nie otwieraj drzwi, zachowaj spokój. Jeżeli to bezpieczne, powiadom służby.

WALCZ! – Jeżeli nie możesz uciec, ani znaleźć kryjówki, przygotuj się do walki o życie. Znajdź improwizowaną broń, cokolwiek w zasięgu wzroku, jak gaśnica, nóż, stołek, pręt, rura, butelka, nożyczki, kosz na śmieci, czajnik z wrzątkiem /kawą. Wykorzystaj całą agresję, jaka w Tobie siedzi, tu nie ma miejsca na skrupuły, stawką jest twoje życie. Napastnik ma broń palną, więc nie będzie się zastanawiał. Musisz uderzyć zdecydowanie, szybko i z zaskoczenia, włóż w to całą siłę, jaką jesteś w stanie wykrzesać.

Jeśli to możliwe, działaj zespołowo – rozdziel zadania, dzięki temu atak nie będzie tylko chaotycznym wymachiwaniem patelnią przed głową strzelca. Staraj się wyrwać napastnikowi broń z ręki. Zapomnij o ranach, nie każdy postrzał jest śmiertelny, dopóki możesz, walcz! Celem są wrażliwe punkty każdego człowieka, jak gardło, oczy i twarz. Nie zadawaj ciosów, zadawaj rany! Cokolwiek możesz zrobić, zrób to! Każda wyrwana sekunda, to więcej czasu na przybycie policji, ocalenie dla ciebie i innych.

„4U – uważaj, uciekaj, ukryj się, udaremnij atak!”

W ramach wdrażania „Narodowego Programu Antyterrorystycznego na lata 2015-2019” Centrum Prewencji Terrorystycznej Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego przygotowało kampanię społeczną mającą na celu zwiększenie świadomości antyterrorystycznej społeczeństwa. Z grubsza, idea programu jest adaptacją systemu opracowanego w Stanach Zjednoczonych, wspomnianego wyżej podstawowego protokołu bezpieczeństwa.

Kampania społeczna 4U podkreśla rolę każdego z nas w zapobieganiu zdarzeniom o charakterze terrorystycznym. To szerokie pojęcie, ale obejmuje incydenty z aktywnym strzelcem. Chodzi o zwracanie uwagi nie nienaturalne zdarzenia i zachowania osób. Innymi słowy, budowanie świadomości sytuacyjnej. Widzisz coś nietypowego, nie pozostawaj biernym przechodniem lub obserwatorem nagrywającym ciekawą scenkę telefonem. Nie bój się powiadomić służby bezpieczeństwa. Być może właśnie Twoja reakcja zapobiegnie tragedii.

Jeśli usłyszysz wybuch lub strzały – uciekaj. Zgodnie z podstawowym protokołem bezpieczeństwa, oddalaj się od zagrożenia. Jeśli ucieczka nie jest możliwa – ukryj się. Postaraj się znaleźć miejsce, w którym pozostaniesz niewidoczny, które umożliwi zabarykadowanie. Zgaś światło, wycisz telefon. Jeśli nie możesz się ukryć lub uciec – udaremnij atak! Innymi słowy, walcz o swoje życie.

Na koniec, polecam książkę Tima Larkina – Kiedy Musisz się Bronić. Naucz się chronić siebie i bliskich w sytuacjach zagrożenia. Autor uczy jak wykorzystać i ukierunkować drzemiącą w każdym z nas agresję, aby, w chwili permanentnego zagrożenia zdrowia i życia, zadać napastnikowi nokautujący cios. Efektem ma być dotkliwy ból, kontuzja i rana, która unieruchomi lub uniemożliwi działanie napastnika, a Tobie da czas na ucieczkę, i powiadomienie policji.

Active shooter – koniec części drugiej

W kolejnej części cyklu, podam przykłady działań zmierzających nie tylko do modernizacji szkolnych procedur bezpieczeństwa, ale całych budynków. Zapraszam do polubienia i śledzenia nowości na koncie Facebook

Przemek – mąż, tatko, pomysłodawca i założyciel bloga, jedyny prowadzący, admin, dyrektor, webmaster, grafik, preppers

Wspieraj Multitactical.pl – Podaruj mi wirtualną kawkę

Active shooter – Problematyka strzelanin szkolnych – Część pierwsza

Active shooter – Problematyka strzelanin szkolnych – Część trzecia

Wybrane źródła:

Zagrożenie placówek szkolnych i uczelni atakami zabójców masowych (definicje, etiologia, prewencja) – Robert Borkowski – Bezpieczeństwo.Teoria i praktyka 2017
Active shooter – Kultura Bezpieczeństwa. Nauka-Praktyka-Refleksje nr 14 – Robert Częścik
Postawa ofiar w obliczu sytuacji kryzysowej o charakterze aktywny strzelec/zabójca – Damian Muszyński
Internetowy biuletyn E-Terroryzm.pl – Nr 7, Lipiec 2012
Are We Sheep? An Examination of Victims Fighting and Fleeing in Mass Shootings – James J. Scollione
Protecting America’s Schools A U.S. Secret Service Analysis Of Targeted School Violence
www.acolumbinesite.com
www.columbinepolska.wordpress.com
The Depressive and the Psychopath – At last we know why the Columbine killers did it – www.slate.com
Zagrożenie terroryzmem – CBOS – Komunikat z badań Nr127/2016
Człowiek wobec zagrożeń świata – Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie – Janusz Fałowski, Tadeusz Iwanek
Wartość, znaczenie i uwarunkowania bezpieczeństwa narodowego – Mgr Anna Polcyn-Radomska
Ewakuacja i postępowanie w sytuacji ataku zabójcy masowego w placówce szkolnej. Analiza filmów edukacyjnych – Małgorzata Kudzin-Borkowska – Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Jarosław Zwierzyna – Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Oświęcimiu – Bezpieczeństwo. Teoria i praktyka 2017

Multitactical.pl Wszelkie Prawa Zastrzeżone © 2021 Wszystkie zdjęcia i teksty są własnością Autora blogu. Kopiowanie, przetwarzanie i rozpowszechnianie bez wiedzy i zgody Autora jest zabronione.